राष्ट्रियता र राष्ट्रबाद

Nationality शब्दले ब्यक्तिको बसोबास गर्ने राष्ट्र र सो राष्ट्रले ब्यक्तिलाई दिएको Recognition भन्ने बुझिन्छ । राष्ट्रियत चिनारीका रुपमा नागरिकता प्राप्त गर्न सकिने कुरा र कुनै नागरिकको आफ्नो राष्ट्र प्रतिको भावनालाई पनि बुझौने गर्दछ । हामीजस्ता सर्भसाधारणले जनतले आफ्नो राष्ट्र प्रतिको राष्ट्रिय अखण्डता सर्भभौम्सत्ताको रक्षाको चाहनका साथै " जननी जन्मा भुमिस्य सोर्गदपी गरियसी" जस्तो राष्ट्रप्रेम र भावनालाई राष्ट्रबाद्को रुपमा बुझन सकिन्छ।

बिडम्बन अर्कै छ यो देशमा जब नेता हरु सत्तामा जान्छन , त्यहा राष्ट्रियत सुरक्षित देख्छन भने सत्ता बहिर हुँदा ठुलो ठुलो सोरमा राष्ट्रबाद्को बखन गर्दछन।यो रोग यहाँका प्रजातान्त्रिक एबम प्रगतिशील भनाउदा सबैको हकमा लागु भाईसकेको छ र यिनका भाषाण सुन्द नेपाली जनत वाक्क भाईसकेको अवस्था हो यो जहाँ सम्मा नेपाली परम्परा, भेसभुसा धर्म चोखो रहेको अवस्था थियो, सम्भैधानिक रुप म र कनुनी रुपमा जो जस्तो ब्यबस्था भएपनी Natural रुपमा नै Inherent human dignity  को स्वोरुपमा प्राप्त हक अधिकारहरु नै नेपाली पनका लागि प्रयाप्त थिए। बिडम्बना थि सभाइ प्रती प्रहर हुँदै गयो। Universal Human Right Declaration, UN Charter, UN civil and Political right and UN socio-economic and cultural right सम्भन्धी covenant लगयत झै सम्झौता तथा  घोषणा विश्वा भरमा मानव अधिकारको मुल्य मान्यत र सन्रक्षाण का लागि भएका र प्राय जस्ता सबै सम्झौतमा आउठा छाप लगैसकेको अवस्था र सोही आधारमा आन्तरिक सम्भिधान र मनब अधिकार हक अधिकार सम्बन्धित बिभिन्न एन नियमहरुकै तर्जुमा गरी नियमहरुको सरकारी अथवा गैर सरकारी स्तरमा गडन गरिसकेको अवस्था बिधमान छ ।

यि सबैका बाबजुत दसकौ सम्म राज्य र बिद्रोहिबाट मानवता बिरुधका अनेकौ घटना घटेका, हजारौ नागरिकले ज्यान घुमाउन परेको पारीवेस तातो नै छ।सम्य परिवर्तनशील छ, घटना घ ट्छन , दोहोरिन्छन, तत्छन अनी सेलाउछन। गण्डकी, नवलपरासी, कंचनपुर, हुँदै कलापानी सम्मका घटना ताते सेलये हात लाग्यो सुन्न्य।

यि घटना पारीघटनाले पत्रकार तते , लेखक जुर्मुराए, राजनीति तत्यो, सभा भाषाण लेख रचना, सर्बोचाका फैसल अन्त पार्टी भिभाझन, राजनीतिक अस्तिरता र अन्तमा हात लाग्यो सुन्न्य।बर्तमानमा दैबिक प्रकोपको उदङो स्वोरुपमा अगाडि देखियो महाकाली कंचनपुरमा महाकाली पारीका २ वोटा गा वि स दोधरा र चाडनी, जहाको समस्या धेरै  अगाडि देखी भोगी रहेको अवस्था हो। हरेक वर्स महाकाली बड्यो, बढी आयो अनी आमा जनतमा बिनास छायो, घरबार बिहिन भए, सरकार तात्यो, २ प्यकेट चाउचाउ , चिवुर र कम्म्बल बाड्यो करोडौको हेलिकोप्टर सवार भयो , १०२० लाखको तार जाली महाकालीमा बगायो समाप्त।दर्चुला जहाँका घरहरुमा तीन बर्ष रमएरै बसेको थिए। नेट र टेलेफोनको पर्दा बाट तिनै घर, रुख काटे सरह गर्ल्याम गुर्लुम महाकालीमा खसे, बगे , सर्बसाधारण चिल्लाए, मुर्मुराए, र भौतरिये।नेपालको दर्चुला र भरतको धर्चुल ठाउँ एउटै नागरिक, उही वारी उही पारी , नियती एउटै , फरक केबल एती कि म नेपाली उह हुन्दुस्तानी। यही राष्ट्रियताको फरकले एउटा देव अर्को रक्षस कसैको सोचायिमा।फरक एउटा भारती र अर्खो डोट्याल, फरक महाकाली वारी र महाकाली पारी।एउटा  बपैती अर्को रौती ।यि बिभेद, हेपाइ, प्रब्रिती, सोच धारणा र कारण पछाडिको यथार्थत छुट्याउन र करण पता लगाउन गार्हो भएर पनि होयिन, नजानेर पनि होयिन, समाधान असम्भब भएर पनि होयिन तर त्यसका पछाडिको अहम सवाल सोधेसी भित्रको राजनैतीक सन्क्रमण, आपसी मन्मुटाब , छ्यणिक स्वार्थ र सत्ताको   लसरपसर यही असम्भाबिक , असहिस्ण, आन्तरिक मनोभवले कमजोर रह्यो नेपालीपन र नेपालीहरुको राष्ट्रिय भावना।

धौलिगंगा देखी टनकपुर वाध सम्म एकतर्फी सग्ररचन्को निमण गर्नु पर्ने अन्तरराष्ट्रिय कानुनको पारीपालन भएको भये ति सङ्रचना गर्दा आफ्नो उपस्थिती नेपालले दर्साउन सकेको भए, भारतीय सङ्रचनाको निर्माण सँग सोही तरिकाले आफ्नो क्षेत्र मा सोही किसिमको सङ्रचना गरेको भए, शायद यि बिपतबाट नेपालले सधैंकलागी राहात पाउन सक्थ्यो कि? सत्ताको खेलमा निदाएका, बौलाएका , नेपाली आमको छातीमा कुल्चने हाम्रा राज्नेता हरुलाई चेतना।।।